قبل از آنكه به سراغ شرايط قيم شدن در قانون ايران برويم بايد اين نكته را بيان كنيم كه قيم كيست؟ چه كساني مي‌توانند قيم شوند؟
به بياني ساده‌تر قيمومت در صورتي ايجاد مي‌شود كه فرد صغير، مجنون، سفيه، ولي قهري مثل پدر يا جد پدري نداشته باشد و طبق قوانين ايران هر كس از بستگان فرد مي‌تواند به دادستان اعلام كند كه براي جلوگيري از سوء‌استفاده‌هاي مالي و غيرمالي فرد صغير و سفيه يا مجنون، قيم او شود.
شرايط قيم شدن در قانون اسلامي ايران بدين گونه است كه زماني كه اشخاص حقيقي يا مراجع انتظامي يا از بستگان صغير به دادستاني ايران درخواست قيمومت مي‌دهند دادستان دستور تحقيقات را درباره چگونگي اوضاع مهجور و حفظ اموال آن به مراجع انتظامي صادر كرده و در صورت آنكه بستگان محجور، خواهان قيمومت او باشند، دادستاني درباره احضار حسن سابقه آن‌ها تحقيق به عمل‌آورده و در صورت تأييد بودن، حكم قيمومت آن‌ها را مي‌دهد.
قيم كيست؟
قيم درواقع فردي است كه با پيشنهاد دادستان و دادگاه براي تعيين امور مالي محجورين با نظارت دادستان‌ها انتخاب مي‌شود. زيرا محجورين فاقد عقل در معاملات مالي خود هستند و باعث ضرر و زيان و به خطر انداختن منافع خود مي‌شوند. به همين دليل قانون‌گذار براي رعايت حال محجورين و عدم سوءاستفاده مالي از آن‌ها، موضوع قيم را مطرح كرده است.
بيشتر بخوانيد: هزينه وكيل طلاق چقدر است؟
انواع قيم در قانون اساسي ايران
يكي از نكات در مورد شرايط قيم شدن در ايران، انواع قيمومت است. به‌صورت كلي قيمومت در ايران به‌صورت دائمي و اتفاقي است. قيم اتفاقي در موارد خاص مي‌تواند از طرف مهجور اقامه دعوا كرده و قيمومت دائمي به اين‌گونه است كه قيم تا زماني كه مهجور به سن قانوني برسد وظيفه قيمومت او را داشته و در صورت عزل توسط مراجع قضايي، ديگر نمي‌تواند در مورد امور حقوقي او تصرفاتي داشته باشد. بعد از به سن قانوني رسيدن محجورين، درزماني كه توسط مراجع قضايي از او رفع حجر شود قيم عزل خواهد شد.
شرايط قيم شدن مادر براي كودكان
در صورت نبودن پدر و اجداد پدري، اولويت قيم شدن براي مادر است. به بيان ساده‌تر زن و شوهر يا نزديكان فرد محجور براي صلاحيت قيم شدن، نسبت به ديگران مقدم‌تر هستند. زماني كه مادر ازدواج‌نكرده باشد و با داشتن صلاحيت براي قيم شدن فرزندان خود اقدام كند قانون‌گذار او را در اولويت قرار مي‌دهد. اين صلاحيت مي‌تواند شامل: صفت امانت‌داري، قدرت براي داشتن اداره دارايي‌ها، نگهداري و توان مديريت امور مالي او و رفتار درست و حسن سابقه باشد.
در صورت آنكه مادر ازدواج مجدد داشته باشد بايد به مدت ۱ ماه از تاريخ انعقاد عقد نكاح به دادستان يا نماينده اطلاع داده و در صورت بررسي دادستان مي‌تواند تقاضاي تعيين قيم جديد يا ادامه قيمومت مادر را بدهد. در صورت آنكه مادر ازدواج دوم كرده باشد و در مدت مقرر به دادستان و نماينده اطلاع ندهد مدعي‌العموم قادر است تقاضاي عزل او را كند.
ادامه مطلب را در لينك زير بخوانيد:
منبع :
https://sitevakil.com/%d9%82%db%8c%d9%85-%d8%b4%d8%af%d9%86/